De lieve vrede willen bewaren: bang voor conflicten

Leven met tieners deel V

De lieve vrede willen bewaren koste wat kost is het antwoord van een passieve ouder, die er op gebrand is conflicten te vermijden en vooral door te gaan met een leven dat schijnbaar voortkabbelt. Het kan echter ook het antwoord zijn van een moeder die oververmoeid is geraakt vanwege het feit dat haar familieleden geen rekening met haar (gevoelens) houden.

Conflicten vermijden heeft als voordeel dat onplezierige en mogelijk gewelddadige en kwetsende confrontaties worden voorkomen. Maar er kleeft tevens een heel groot nadeel aan conflictvermijdend gedrag, namelijk dat je als ouder je eigen gevoelens en behoeftes opoffert ten gunste van je gezinsleden. Dit leidt tot gevoelens van frustratie, kopzorgen en vooral het gevoel een mislukkeling te zijn. Je voelt je als een deurmat waar iedereen maar over heen loopt.

Pleaser
Als je telkens alleen maar bezig bent mensen te pleasen, is de kans groot dat je veel verantwoordelijkheid van hen overneemt. Besef, dat je je kinderen daarmee absoluut niet helpt. Ben je steeds bezig om ze helemaal in de watten te leggen, terwijl ze daar niet eens om vragen? De tiener laat zich het allemaal welgevallen, lijkt het wel. Als jij om een gunst vraagt, zijn er vaak talloze excuses, waardoor je het uiteindelijk toch maar weer zelf doet.

Als je je hier in herkent, is de kans aanwezig dat je een trauma ontwikkelt. Je voelt je namelijk een slachtoffer, een martelaar. Het is namelijk oneerlijk hoe je behandeld wordt, vind je. Je maakt vaak duidelijk dat je moeite hebt dat jij steeds alles moet doen. Je klaagt tegenover je man en kinderen dat het zo niet langer kan. Maar ja, als je ondertussen 'vrolijk' blijft doorgaan met doen wat eigenlijk anderen hadden moeten doen, zal er niets veranderen. Je toont vluchtgedrag. Ondanks jouw goede intenties, kan je tiener op deze manier geen gezonde relatie met jou opbouwen. Je tiener zal zich namelijk gefrustreerd voelen, en schuldig ten opzichte van jou, niet gewaardeerd, niet geliefd en ondankbaar bovendien.


Verontwaardiging
Maar ook zal je zoon of dochter verontwaardigd zijn, omdat je hem of haar niet echt serieus lijkt te nemen. Hoe meer waardering jij wenst, hoe minder hij of zij je die waardering zal geven. Hoe vreemd het ook klinkt: hun verontwaardiging zal verder toenemen, omdat jij ze eigenlijk hun vrijheid en onafhankelijkheid ontneemt. En jouw verontwaardiging zal toenemen, omdat jouw kinderen opgroeien met de gedachte dat ze doen wat ze willen en werkelijk overal mee weg komen.

Grenzen stellen
Als de grenzen voor een tiener niet duidelijk zijn, dan zal hij of zij zich onzeker voelen over wat nu wel of niet toegestaan is en dan zal je zoon of dochter de grenzen opzoeken. Zo zit de mens nu eenmaal in elkaar. Als grenzen worden opgezocht, komen er altijd conflicten van. Maar dat is geen ramp. Dat is geen teken van mislukking. Het is een teken dat er vooruitgang geboekt kan worden.

Je tiener heeft een duidelijk voorbeeld nodig in zijn leven. Hij of zij kan zijn eigen grenzen in het leven beter aanvoelen als de ouders duidelijke grenzen aangeven.

Dat wil niet zeggen dat je overal bovenop moet zitten. Sommige ouders zijn behoorlijk agressief. Zij willen altijd alles in de hand houden. Maar hierdoor zal de jongvolwassene niet leren om een gezonde discipline te ontwikkelen en zichzelf duidelijke grenzen te stellen. Het is nu eenmaal jouw taak als ouder om je tiener te leren om de controle over zijn of haar leven te houden. Dit heeft automatisch tot gevolg dat jij als ouder dus een deel van de controle zal verliezen. Niets om je zorgen over te maken.

Andere denkbeelden
Iets onder controle hebben betekent echt niet dat je elke keer de discussie moet winnen van je tiener. Je hoeft niet altijd je gelijk te halen. Dat is onredelijk. Als je met een volwassen vriend of vriendin in discussie bent, dan ben je het ook niet altijd eens. Je vrienden zijn geen kopie van jou. Ze houden er soms totaal andere denkbeelden op na. Maar als je het niet met ze eens bent, zet je ze niet automatisch buiten de deur.

Zo zou je ook naar je kinderen moeten kijken. Je tiener zou ook deze vrijheid gegund moeten worden. Je hebt hun gedachten toch niet onder controle. Je kan ze wel aanmoedigen om naar jouw standpunt te luisteren en te geloven wat jij denkt dat goed is, maar meer dan dat kan je niet doen. Je kunt ze niet dwingen om te denken zoals jij denkt.

Win-win
Als je niet bereid bent toe te geven dat je kind een volwassene wordt met zijn of haar eigen denkbeelden, moet je niet verbaasd zijn als je kind niet graag thuis is. Het kind toont dan misschien wel braaf gedrag, omdat het van hem of haar verwacht wordt, maar ondertussen verlangt het naar een eigen, onafhankelijk leven. Of je zoon of dochter toont juist opstandig gedrag, omdat hij of zij zich niet gehoord voelt. In beide gevallen kan hij of zij niet wachten om het ouderlijk huis te verlaten. Zo had je je dat toch niet voorgesteld, toen je kindje net geboren was?

Wees daarom niet verontwaardigd als je kind heel anders over zaken denkt dan jij. Wees niet teleurgesteld als je kind een ander pad gaat volgen dan jij in gedachten had. Verplaats je eens in de schoenen van je kind, alsof het je vriend zou zijn geweest. Luister met volle aandacht naar wat hij of zij te vertellen heeft. Tot slot moet je conflicten niet vermijden. Praat met je zoon of dochter en ga voor een win-win-situatie.

bron: vertaling en bewerking van 'living with teenagers; a guide for muslim parents' van Ruqaiyyah Waris Maqsood (Ta-Ha publishers)