“Dank je wel voor het eten, mamma, het heeft vandaag heel goed gesmaakt.”
“Dank je wel voor mijn nieuwe speelgoed.”
“Dank je wel voor het voorlezen.”
“Dank je wel grote broer dat je samen met mij ging voetballen.”
Als kinderen zulke uitspraken doen, mag je je als ouder dankbaar voelen. Dankbaar, dat zij waarderen wat zij hebben en wat anderen voor hen doen. En dat ze begrijpen dat dankbaarheid tonen liefdevol en belangrijk is. Dankbaar, dat wat je als ouders hebt 'voorgeleefd' zijn vruchten begint af te werpen.
Hoe krijg je het voor elkaar om van je kind een dankbaar mens te maken? Duidelijk is, dat waardering niet wordt aangeleerd in één lesje bewustwording. In principe gaan de lessen de hele dag door. En het gaat niet alleen om het aanleren van waardering voor materiële zaken. Het is ook van belang dat kinderen ervaringen en andere mensen leren waarderen. Vooral de maand Ramadan leent zich ervoor om dankbaarheid te tonen en aan te leren. Daarom zijn hier 11 tips om van je kind een dankbaar mens te maken.
1. Bedank je kind – Net als met 'respecteer om gerespecteerd te worden' leren kinderen te waarderen als ze zelf gewaardeerd worden. Dank je kind voor het afruimen van de tafel, voor het oppassen op zijn kleine zusje, voor geduldig afwachten tot je klaar bent met je telefoontje. Bedank je kind als hij zichzelf blijft in een bepaalde situatie. Toon hem hoe het is om gewaardeerd te worden en laat hem ervaren dat zijn pogingen om goed te doen of geduldig te zijn worden gewaardeerd. Laat hem horen hoe dankbaarheid klinkt en hoe makkelijk het is om dit te integreren in zijn dagelijks leven.
2. Laat hem horen hoe jij anderen bedankt – Onze kinderen leren zo veel door ons te observeren. We kunnen onze kinderen wel vertellen dat ze dankbaar moeten zijn, maar het is veel krachtiger en effectiever als je het laat zien. Vertel je kind wat een buurman, kennis of vreemde deed en maak duidelijk hoe zeer je dit waardeert. Laat je partner blijken dat je haar of zijn kookkunsten, hulp in het huishouden en zijn of haar rol als ouder waardeert in bijzijn van de kinderen. Op deze manier leren kinderen dat niet alles wat een ander doet vanzelfsprekend is, en dat er ook waardering tegenover mag staan als je doet wat van je verwacht wordt.
3. Geef je kind niet alles wat hij wenst - Het is een cliché om te zeggen dat kinderen die alles krijgen niets waarderen, maar er zit zeker een grond van waarheid in. Als ouder heb je de neiging om elke keer als je samen naar de winkel gaat, even een kleinigheidje voor je kind te kopen. Maar als je kind daarna blijft zeggen: "Geef me dit, geef me dat," en bovendien moeite heeft om zijn speelgoed af te staan aan anderen, moet je je wel zorgen maken over deze verwennerij. Zorg er voor, dat je kind opmerkt dat hij de ene keer wel iets krijgt en de andere keer niets. Hierdoor zal hij vaker zijn waardering uitspreken op de momenten dat hij wèl iets krijgt.
4. Geef hem de dingen die hij nodig heeft, en biedt mogelijkheden om de dingen te verdienen die hij graag wil - Iets verdienen kan vele vormen aannemen. Het kan gaan om een beloning voor het behalen van een bepaald doel, of zakgeld voor bepaalde klusjes. Zelfs als je geen zakgeld aan klusjes wil verbinden, kan je extra geld beschikbaar stellen voor de extra's die hij wil. Zo leert hij dat je hard moet werken om plezier te kunnen maken of om iets te kopen dat je graag wil hebben.
4. Geef hem de dingen die hij nodig heeft, en biedt mogelijkheden om de dingen te verdienen die hij graag wil - Iets verdienen kan vele vormen aannemen. Het kan gaan om een beloning voor het behalen van een bepaald doel, of zakgeld voor bepaalde klusjes. Zelfs als je geen zakgeld aan klusjes wil verbinden, kan je extra geld beschikbaar stellen voor de extra's die hij wil. Zo leert hij dat je hard moet werken om plezier te kunnen maken of om iets te kopen dat je graag wil hebben.
5. Beloon op redelijke wijze - Er is niet veel voor nodig om kinderen blij te maken, maar als ze telkens grote beloningen ontvangen, neigen ze eerder naar een materialistische levenswijze. Als je je kind zakgeld geeft, houdt het bedrag dan laag. Als een kind nog heel jong is, en leert om zindelijk te blijven, beloon hem dan met een mooie sticker in plaats van speelgoed of geld. Bewaar de grote beloningen - zoals computerspellen, of een uitstapje naar een pretpark, voor een speciale gelegenheid, zodat het waarde blijft houden.
6. Maak het duidelijk als het kind ondankbaar is - Als je kind ondankbaar is, maak het dan geen verwijten: "Wat ben jij een ondankbaar kind!" Je laat het hem of haar op een vriendelijke manier weten: "Je gaat er vanuit dat je hier recht op hebt, of dat dit zo hoort, maar zo werkt het niet." Als bijvoorbeeld een kind klaagt dat hij het eten niet lekker vindt, zeg je bijvoorbeeld: "Ik denk dat wat je bedoelt te zeggen is dat je mamma bedankt dat ze vandaag gekookt heeft." Dit zet ze vaak weer op het goede spoor. Het is belangrijk dat ze bewust worden van het werk wat er aan het koken besteed is, en dat ze dat mogen waarderen, of ze het eten nu lusten of niet. Zei onze profeet, vrede zij met hem niet, dat je niet mag klagen over het eten? Als hij iets niet lustte, klaagde hij nooit, maar dan at hij er niet of maar een beetje van.
6. Maak het duidelijk als het kind ondankbaar is - Als je kind ondankbaar is, maak het dan geen verwijten: "Wat ben jij een ondankbaar kind!" Je laat het hem of haar op een vriendelijke manier weten: "Je gaat er vanuit dat je hier recht op hebt, of dat dit zo hoort, maar zo werkt het niet." Als bijvoorbeeld een kind klaagt dat hij het eten niet lekker vindt, zeg je bijvoorbeeld: "Ik denk dat wat je bedoelt te zeggen is dat je mamma bedankt dat ze vandaag gekookt heeft." Dit zet ze vaak weer op het goede spoor. Het is belangrijk dat ze bewust worden van het werk wat er aan het koken besteed is, en dat ze dat mogen waarderen, of ze het eten nu lusten of niet. Zei onze profeet, vrede zij met hem niet, dat je niet mag klagen over het eten? Als hij iets niet lustte, klaagde hij nooit, maar dan at hij er niet of maar een beetje van.
7. Doe iets terug voor de gemeenschap - Er zijn zovele wegen om iets terug te doen voor de gemeenschap en voor de behoeftigen. In plaats van dit alleen te doen, kan je je kinderen hierbij betrekken. Je kan kleding, speelgoed of boeken brengen naar de Weggeefwinkel of Kringloopwinkel; je kan je kind tijdens de Ramadan vragen om ook geld te sparen voor de armen. Je kan samen met anderen een iftaar (maaltijd voor het verbreken van de vasten) aanbieden aan dakloze moslims of aan het asielzoekerscentrum in de buurt. Doe een extra boodschap en schenk dit aan de dakloze die bij de uitgang van de supermarkt staat.
8. Help je kinderen de behoefte van anderen om hem heen herkennen - Wat je gezinssituatie ook is, er zullen altijd mensen in je omgeving zijn die het (nog) slechter hebben. Praat erover met je kinderen, dat er vele mensen zijn die het zwaar hebben. Geef uitleg over het leven van een dakloze. Maak duidelijk dat er vele kinderen in internaten en oudere mensen in verzorgingstehuizen verblijven in eenzaamheid. Als je je kind 's avonds naar bed toe brengt, vertel dan hoe fijn het is dat ze in zo'n lekker warm bedje mogen liggen en dat de koelkast vol is met lekker eten en drinken. Zo leert het kind gezondheid en de zorgzaamheid binnen een gezin waarderen.
9. Vertel je kinderen over de ontwikkelingslanden - Maak je kind duidelijk hoe in grote delen van de wereld mensen geen schoon drinkwater hebben. Praat met je kind over het nieuws, of lees een verhaal voor over behoeftige kinderen in de Derde Wereld, om je kind duidelijk te maken dat niet iedereen leeft zoals wij in het Westen. Vertel je kind dat in de ontwikkelingslanden kinderen vaak geen speelgoed hebben en soms zelfs als slaven moeten werken. Je kan je kind vertellen, dat je maandelijks aan een goed doel geeft, zoals het sponsoren van een weeskind in een arm land. Maak duidelijk dat de wereld groter is dan zijn eigen 'wereldje'.
10. Integreer dagelijkse dankbaarheid in je gezin's routine - Of het nu een onderdeel is van de etenstijd-routine, of van de bedtijdroutine, of het in de vorm van een gesprek, een voorleesverhaaltje of een du'a (smeekbede) is: moedig je kind aan om elke dag dankbaar te zijn. Help hem er aan herinneren dat niets vanzelfsprekend is.
11. Schrijf bedankbriefjes - Schrijf ouderwetse bedankbriefjes. Wie vindt het nu niet leuk om een brief of een kaartje te ontvangen met een bedankje er op? Ze helpen een kind realiseren, dat het goed is om degene te bedanken die iets aardigs gedaan of gezegd heeft.
