Vrijwillig, zonder stress en vol zelfvertrouwen gooi ik mijn eigen glazen in

Sinds de dag dat ik thuis zit, verricht ik vrijwilligerswerk. Ik ben nu eenmaal een bezige bij en ik wil me graag nuttig maken. Of dat goed is of juist niet goed, daarover zijn de meningen verdeeld. In elk geval is het mogelijk dat gemeenten bijstandsgerechtigden vanaf januari 2015 verplichten om vrijwillig aan de slag te gaan. Hoe de overheid het ook noemt 'vrijwillig verplicht of verplicht vrijwillig'; het gaat om een contradictio in terminis: uit de verbinding van de woorden kan je al afleiden dat dit gewoon onmogelijk is. 

Er wordt nogal wat kritiek geuit op vrijwilligers de afgelopen maanden. Zo zouden vrijwilligers betaalde krachten of professionals van de arbeidsmarkt verdringen. Daar zit wel wat in. Want terwijl er aan de ene kant bezuinigd wordt, worden er aan de andere kant voor dezelfde functie of voor een versnipperde functie vrijwilligers aangetrokken. Kijk maar naar de veelal gepensioneerde buschauffeurs, of de vrijwilligers in de (thuis)zorg en de welzijnssector. De vakbonden zijn er niet blij mee. Ik zou me dus eigenlijk schuldig moeten voelen dat door mijn toedoen misschien mensen werkloos thuis zitten. Aan de andere kant zullen die lege plekken toch vervuld moeten worden. Want anders worden vele mensen gewoon niet geholpen en/of niet verzorgd.

Verfoeide geraniums
Ik zit zelf ook al twee jaar thuis, waarvan anderhalf jaar werkloos. Moet ik dan op mijn leeftijd al achter de geraniums gaan zitten? Liever hield ik mijn hand niet op en had ik een betaalde baan. Al twee jaar lang solliciteer ik minstens één maal per week op allerlei vacatures. Tot nu toe ben ik niet eens één keer uitgenodigd voor een gesprek, terwijl ik minstens tien keer ervan overtuigd was dat ik geknipt was voor de baan en dat ze niet om mij heen konden. Maar er zijn nog 300 wachtenden voor u. En die zijn ook nog eens jonger en veel goedkoper. Daar kan de werkgever toch echt niet om heen in deze crisistijd.

Als dit afwijzingsproces nog langer duurt - volgens mijn voormalige reïntegratiecoach kan het nog enkele jaren duren - kom ik in de bijstand terecht. En dan zal ik verplicht vrijwilligerswerk moeten verrichten als het aan de overheid ligt. De reden dat ik dat zal moeten doen, is omdat de overheid wil, dat ik een tegenprestatie lever voor het ontvangen van een uitkering. De overheid gaat er vanuit, dat een bijstandsgerechtigde niet gemotiveerd is om te werken. Dus helpen ze maar even een handje. In totaal gaat het nu om 400.000 bijstandsgerechtigden en dat aantal zal de komende tijd alleen maar groeien, zo zijn de vooruitzichten. Als ik de woorden verplicht vrijwillig hoor, rijzen mij de haren ten berge. Ik verstop me spontaan achter de voorheen verfoeide geraniums.

Zinvol
Gelukkig ben ik niet de enige die het plan plus de bedenker ervan, staatssecretaris Klijnsma, naar de vuilnisbak verwens. Uit een promotie-onderzoek van Thomas Kampen van de Universiteit van Amsterdam blijkt dat de afstand tot de arbeidsmarkt niet verkleind wordt door vrijwilligerswerk te verrichten, maar juist vergroot. Vrijwilligers vinden hun vrijwilligerswerk namelijk zo zinvol, dat ze eigenlijk stiekem een beetje hopen dat de functie op den duur betaald gaat worden. Ook hopen de vrijwilligers over het algemeen dat hen een opleiding wordt aangeboden, als opstapje naar een betaalde baan. Vrijwilligers vinden het verder heel fijn, dat er niet zo veel druk op hen ligt. Ze ervaren veel minder stress dan een werknemer die betaald wordt.

Dit wordt weer bevestigd door een onderzoek van de UnitedHealth Group en Optum Institute onder meer dan 3300 Amerikaanse volwassenen.  Vrijwilligers zouden fysiek, mentaal en emotioneel gezonder zijn dan niet-vrijwilligers. Zo geeft 76 % van de vrijwilligers aan. dat zij fysiek gezonder is en claimt 78 % dat zij minder stress ervaart. Ik kan het ook beamen. In mijn laatste baan had ik zo veel stress, dat ik allerlei lichamelijke kwaaltjes ontwikkelde. Daar heb ik nu helemaal geen last meer van.

Goed voor het zelfvertrouwen
Maar er is meer positiefs aan het vrijwilligerswerk. Kampen concludeerde namelijk ook dat het vrijwilligerswerk wel goed is voor het zelfvertrouwen en dat mensen in de bijstand hoopvoller naar de toekomst kijken. De vrijwilligers voelen zich in hun  kracht gezet en hebben het gevoel meer controle te hebben over hun leven. Daarnaast vinden de vrijwilligers het fijn, dat ze nieuwe mensen leren kennen en nieuwe vaardigheden aanleren.

Samengevat kunnen we zeggen dat vrijwilligerswerk gezonder en minder stressvol is dan een betaalde baan; dat het zinvol is; ons zelfvertrouwen vergroot; hoop op baan en een betere toekomst biedt; ons netwerk uitbreidt en ons nieuwe vaardigheden aanleert. Maar dat het aan de andere kant niet leidt naar een betaalde baan en dat betaalde krachten mogelijk van de arbeidsmarkt verdrongen worden door onze vrijwillige inzet.

In wezen verdring ik mezelf dus van de arbeidsmarkt. In feite gooi ik vrijwillig, zonder stress en vol zelfvertrouwen mijn eigen glazen in.

Bron: PenOactueel.nl, nos.nl, NRC, vngmagazine